ภูมิอากาศจังหวัดพังงา

ขนาดและที่ตั้ง

จังหวัดพังงาตั้งอยู่ทางภาคใต้ฝั่งตะวันตกของประเทศไทยริมฝั่งมหาสมุทรอินเดีย ห่างจากกรุงเทพมหานคร 913 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งหมด 4,099 ตารางกิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อบริเวณใกล้เคียงดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อจังหวัดระนอง

ทิศใต้ ติดต่อจังหวัดภูเก็ต

ทิศตะวันออก ติดต่อจังหวัดกระบี่ และสุราษฎร์ธานี

ทิศตะวันตก ติดต่อมหาสมุทรอินเดีย

ภูมิประเทศ

ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบต่ำเหมาะแก่การกสิกรรม พื้นที่ส่วนมากเป็นดินปนทราย ภูเขามีน้อย และไม่ค่อยสำคัญ มีแม่น้ำพังงา แม่น้ำสายบุรี แม่น้ำยะหริ่ง และแม่น้ำหนองจิกไหลผ่าน พลเมืองส่วนมากเป็นไทยอิสลาม อาชีพหลักทำนา ทำสวนยางพารา สวนมะพร้าว สวนผลไม้ ทำเหมืองแร่ ทำนาเกลือ เลี้ยงสัตว์และทำการประมง

ฤดูกาล

ฤดูกาลของจังหวัดพังงาพิจารณาตามลักษณะของลมฟ้าอากาศของประเทศไทยออกได้เป็น 3 ฤดูคือ

ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ถึงกลางเดือนพฤษภาคม ระยะนี้เป็นช่วงว่างของฤดูมรสุม จะมีลมจากทิศตะวันออกเฉียงใต้พัดปกคลุม ทำให้มีอากาศร้อนอบอ้าวทั่วไป เดือนที่มีอากาศร้อนที่สุดคือเดือนเมษายน

ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม ซึ่งเป็นฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดปกคลุมประเทศไทย และมีร่องความกดอากาศต่ำปกคลุมภาคใต้เป็นระยะ ๆ อีกด้วย จึงทำให้มีฝนตกมากตลอดฤดู และเดือนกันยายนจะมีฝนตกมากที่สุด

ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ จะมีลมเย็นและแห้งจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือพัดผ่าน ทำให้มีอากาศเย็นทั่วไป แต่เนื่องจากจังหวัดพังงาอยู่ใกล้ทะเล อุณหภูมิจะลดลงเพียงเล็กน้อยอากาศจึงไม่สู้หนาวเย็นมากนัก และตามชายฝั่งมีฝนตกทั่วไปแต่มีปริมาณไม่มาก

ลักษณะอากาศทั่วไป

เนื่องจากจังหวัดพังงาเป็นจังหวัดที่อยู่ใกล้ทะเล อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีมีค่าคงที่ไม่เปลี่ยนแปลงมากนัก และมีฝนตกชุกในฤดูฝน เพราะอยู่ทางด้านรับลม จึงได้รับอิทธิพลจาก ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ซึ่งพัดผ่านมหาสมุทรอินเดียอย่างเต็มที่ ส่วนฤดูหนาวอากาศไม่หนาวจัด เพราะอยู่ไกลจากอิทธิพลของอากาศหนาวพอสมควร และบางครั้งอาจมีฝนตกได้ เนื่องจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดผ่านอ่าวไทยพาเอาฝนมาตกแต่มีปริมาณน้อยกว่าจังหวัดที่อยู่ทางด้านตะวันออกของภาคใต้

อุณหภูมิ

จังหวัดพังงาอยู่ใกล้ทะเล ฤดูร้อนจึงไม่ร้อนมาก ส่วนฤดูหนาวไม่ถึงกับหนาวจัด อุณหภูมิเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 27.2 ซ. อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 31.7ซ. อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 22.9ซ. เดือนที่มีอากาศร้อนอบอ้าวที่สุดคือเดือนมีนาคม เคยตรวจอุณหภูมิสูงที่สุดได้ 37.1 ซ. เมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2525 เดือนที่มีอากาศหนาวที่สุดคือเดือนมกราคม เคยตรวจอุณหภูมิต่ำที่สุดได้ 16.0 ซ. เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2524

ความชื้นสัมพัทธ์

ความชื้นสัมพัทธ์สัมพันธ์กับมวลอากาศและอิทธิพลของลมมรสุมเป็นสำคัญ ตลอดทั้งปีของจังหวัดพังงาจะมีความชื้นสัมพัทธ์อยู่ในเกณฑ์สูง เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากมรสุมทั้งสองฤดูและภูมิประเทศอยู่ใกล้ทะเลมีกระแสลมพัดผ่านตลอดเวลา ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยตลอดปีประมาณ 83 % ความชื้นสัมพัทธ์สูงสุดเฉลี่ย 95 % ความชื้นสัมพัทธ์ต่ำสุดเฉลี่ย 68 % เคยตรวจความชื้นสัมพัทธ์ต่ำที่สุดได้ 28 % ในเดือนมีนาคม

ฝน

เนื่องจากพังงาอยู่ทางด้านฝั่งตะวันตกของภาคใต้ ซึ่งรับลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้อย่างเต็มที่ในฤดูฝน จึงเป็นจังหวัดที่มีฝนอยู่ในเกณฑ์ดีมากเมื่อเทียบกับจังหวัดอื่น ๆ ในภาคเดียวกัน ส่วนในฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือมีฝนตกน้อย เพราะถูกทิวเขาทางด้านตะวันออกของภาคใต้ปิดกั้นลมไว้ ปริมาณฝนเฉลี่ยตลอดปีประมาณ 3,607.6 มิลลิเมตร มีฝนตกประมาณ 199 วัน เดือนที่มีฝนตกมากที่สุดคือเดือนกันยายน ฝนตกประมาณ 26 วัน ฝนสูงสุดใน 24 ชั่วโมง เคยตรวจได้ 187.0 มิลลิเมตร เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2520

จำนวนเมฆ

ตลอดทั้งปีจะมีจำนวนเมฆเฉลี่ยประมาณ 5 ส่วนของจำนวนเมฆ 8 ส่วนในท้องฟ้า โดยในฤดูหนาวและฤดูร้อนจะมีเมฆประมาณ 3 - 4 ส่วน โดยฤดูฝนซึ่งมีอากาศชุ่มชื้นท้องฟ้าจะมีเมฆประมาณ 6 - 7 ส่วน

หมอก ฟ้าหลัว และทัศนวิสัย

จังหวัดพังงามีหมอกเกิดมากที่สุดในช่วงเดือนมกราคมถึงเมษายน ประมาณ 6 – 7 วัน ในวันที่เกิดหมอกทัศนวิสัยเห็นได้ไกลไม่เกิน 1 กิโลเมตร ส่วนฟ้าหลัวเกิดมากระหว่างเดือนมกราคมถึงเมษายนประมาณ 9 - 18 วัน ในช่วงที่มีฟ้าหลัวทัศนวิสัยจะเห็นได้ไกลประมาณ 7 กิโลเมตร ทัศนวิสัยเฉลี่ยเวลา 07.00 น. จะเห็นได้ไกลประมาณ 10 กิโลเมตร และทัศนวิสัยเฉลี่ยตลอดวันประมาณ 11 กิโลเมตร

ลม

จังหวัดพังงามีลมพัดผ่านประจำตลอดปีดังนี้ ระหว่างเดือนมกราคมถึงมีนาคม จะเป็นลมทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ความเร็วลมเฉลี่ย 4 - 6 กม./ชม. เดือนเมษายนถึงตุลาคมจะเป็นลมทิศตะวันตก ความเร็วลมเฉลี่ย 6 – 13 กม./ชม. เดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคมจะเป็นลมทิศตะวันออก ความเร็วลมเฉลี่ย 4 – 6 กม./ชม. กำลังลมสูงที่สุดที่เคยตรวจได้มีดังนี้ ฤดูหนาวเคยตรวจลมสูงที่สุดได้ 50 กม./ชม. เป็นลมทิศตะวันตกค่อนไปทางใต้เล็กน้อยในเดือนพฤศจิกายน ฤดูร้อนเคยตรวจลมสูงที่สุดได้ 52 กม./ชม. เป็นลมทิศตะวันตกค่อนไปทางเหนือเล็กน้อยในเดือนเมษายน ส่วนฤดูฝนเคยตรวจลมสูงที่สุดได้ 83 กม./ชม. เป็นลมทิศตะวันตกค่อนไปทางใต้เล็กน้อยในเดือนมิถุนายนและกรกฎาคม และทิศตะวันตก ทิศตะวันตกค่อนไปทางเหนือเล็กน้อยและทิศตะวันตกเฉียงเหนือในเดือนสิงหาคม

พายุหมุนเขตร้อน

พายุที่ผ่านบริเวณภาคใต้และทำความกระทบกระเทือนให้กับจังหวัดพังงา ส่วนมากเป็นพายุดีเปรสชั่นที่มีกำลังอ่อน ซึ่งเกิดจากทะเลจีนใต้หรือมหาสมุทรแปซิฟิค จะทำให้มีฝนตกหนักและลมกระโชกแรงเป็นครั้งคราวแล้ว บางครั้งทำให้เกิดน้ำท่วมได้ กำลังแรงของลมและคลื่นในทะเลจะทำอันตรายแก่เรือในทะเล และอาคารบ้านเรือนที่อยู่ตามชายฝั่งได้ พายุที่มีความรุนแรงและทำความเสียหายให้แก่จังหวัดพังงาและภาคใต้เป็นบริเวณกว้าง ได้แก่พายุโซนร้อน “ฮาเรียต” พายุนี้ก่อตัวขึ้นในทะเลจีนใต้ใกล้ปลายแหลมญวน เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2505 แล้วเคลื่อนตัวเข้าสู่อ่าวไทยพร้อมทวีความรุนแรงขึ้นเป็นพายุโซนร้อน และได้เคลื่อนตัวผ่านจังหวัดนครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี และจังหวัดสงขลา ระหว่างวันที่ 25 – 26 ตุลาคม 2505 ลงสู่ทะเลอันดามัน พายุนี้มีความรุนแรงมากได้ทำความเสียหายเกือบทุกจังหวัดในภาคใต้ โดยมีผู้เสียชีวิตถึง 935 คน และบาดเจ็บ 445 คน ทรัพย์สินของราชการและเอกชนเสียหายคิดเป็นมูลค่าถึง 1,320 ล้านบาท นับเป็นความเสียหายจากภัยธรรมชาติที่ร้ายแรงที่สุดของประเทศไทย